Merhabalar sevgili arkadaşlar sizlerle bu yazımızda 6.sınıf bilişim teknolojileri konu anlatımlarına son hız devam ediyoruz. Daha önceki yazılarımızda bilişim ile değişim ve işletim sistemleri konularını işlemiştik. Şimdi sırada 3.ünite olan dosyalarım nerede konusu var. İlk olarak dosyalarım nerede konusu ile ilgili ne işleyeceğiz hangi kazanımları öğreneceğiz ona bakalım.
3.Ünite Dosyalarım Nerede Kazanımları
6.1.3.1. Dosya uzantılarına göre dosyaların temel özelliklerini açıklar. pdf, mp3, mp4, gif, jpeg, odt gibi farklı dosya türleri ile çalışmalar yapılır. Elektronik ortamdaki dosyaları farklı biçimlere dönüştürmeleri sağlanır.6.1.3.2. Basılı ortamdaki verileri elektronik ortama aktarır.
6.1.3.3. Elektronik ortamdaki verilerin sınıflanması ve saklanması için doğru yaklaşımları uygular.
Harici disk, bulut bilişim yaklaşımlarından örnekler verilir.
6.1.3.4. Dosya ve klasör sıkıştırma işlemlerini yapar.
6.1.3.5. Dosyaların saklanması ve dosyalara erişilmesi konusunda strateji geliştirir.
Dosyaların saklanması ile ilgili çalışma ortamının özelleştirilmesi vurgulanır.
Hatırlarsanız 5.sınıfta dosya yönetimi isimli bir konu işlemiştik. Hatırlamayanlar bilisimciruh.com/2020/05/5-sinif-3-unite buradan ilgili konuya ulaşabilirler :)
Bu konumuzda 5.sınıfta işlediğimiz dosya yönetimi konusunun aslında devamı arkadaşlar. Özellikle dosya uzantıları ve anlamları ile ilgili yerleri çok iyi bir şekilde okumanızı ve anlamaya çalışmanızı öneririm. Çünkü 6.sınıf bilişim yazılı sınav soruları içerisinde mutlaka karşınıza bu konuyla ilgili soru gelecektir.
1) Dosya Nedir?
Dijital ortamlarda bilgi ve komutları
kaydetmek için kullanılan birimlere dosya
denir. Dosya içerisindeki bilgiler; resim, metin,
çizim, ses ve video gibi içerikler olabilir.
Dosya Yapısı
Bir dosya; dosya adı, nokta ve dosya uzantısı
olmak üzere üç kısımdan meydana gelir.
Dosya Adı
Dosyaları, içerisindeki bilgileri göz önünde
bulundurarak isimlendirirsek dosyayı açmadan
da içerisinde ne olduğunu anlayabiliriz. Aynı
zamanda dosya uzantısı da bize belge türünün
ne olduğunu da göstermektedir. Örneğin, txt
uzantısı ödev belgesinin bir metin dosyası
olduğunu gösterir.
Dosyaya isim verirken aşağıdaki karakterleri
kullanamayız:
< > : ? / ”’ *
Sık Kullanılan Dosya Uzantıları
Video Dosyası Uzantıları: .avi .flv .mkv .mov .mp4 .mpg .wmv uzantıları ise en yaygın video uzantılarıdır. Oldukça geniş kapsamlı uzantı desteği olan video programları bulunmaktadır. Örneğin VLC Player veya BS Player.
Sıkıştırılmış Dosya veya Arşiv Dosyası Uzantıları: .7z .rar .rpm .zip şeklindeki uzantılar ise winrar, 7zip gibi programlarla kullanabileceğiniz uzantılardır ve genellikle dosyaların bir arada bozulmadan gönderilmesini sağlar.
Doğrudan Çalıştırılabilir Dosya Uzantılar: .bat .bin .cgi .pl .jar .gadget gibi uzantılar ise sistem üzerinden direkt çalıştırılan uzantılardır. Daha önce bahsettiğimiz virüs örneğinde en çok kullanılan dosya uzantısı .bat olarak karşımıza çıkar.
Görsel İmaj Dosyası Uzantıları: .bmp .gif .ico .jpeg .png .tif uzantıları
Kelime İşlemci Dosya Uzantıları: doc, docx, odt
Tablo/Hesaplama Dosya Uzantıları: xls, xlsx, ods
Ofis Programı Çeşitleri ve Bilgiler
1) Microsoft Office: Microsoft Office, 1989 yılında
Microsoft tarafından tanıtılan, Microsoft Windows
ve Mac OS X işletim sistemlerinde birbiriyle ilişkili
masaüstü uygulamaları, sunucular ve hizmetler
sunan ticari bir ofis yazılım paketidir. Yazıldığı dil:
C++.
2) OpenOffice: Apache OpenOffice, Apache Yazılım
Vakfı önderliğinde özgür yazılım topluluklarınca
geliştirilen, ücretsiz bir ofis yazılımları ailesidir.
Kelime İşlemci, Hesap Tablosu, Sunum, Çizim,
Formül ve Veritabanı bileşenlerini içerir. Yazıldığı
diller: C++, Java.
3) LibreOffice: 2011 yılında piyasaya çıkmıştır. LibreOffice, The Document Foundation tarafından geliştirilen, pek
çok platformda çalışan ve diğer ofis programlarıyla uyumlu, özgür ve ücretsiz bir ofis yazılımıdır. Yazıldığı diller:
C++, Java, Python. Açık belge biçimini kullanmaktadır.
LibreOffice’in uzantısı *.od ile başlar.
• Writer (Kelime işlemci (word)) - *.odt
• Calc (Hesaplama (excel)) - *.ods
• Draw (Ms Office’de herhangi bir karşılığı yok) - *.odg
• Impress (Sunum (powerpoint)) - *.odp
• Math (Formül (Ms Office’de herhangi bir karşılığı yok) - *.odf
• Base (Veritabanı (access)) - *.odb
Bilgisayarınızda LibreOffice var ise Microsoft’un MS Office yazılımlarından hazırlanmış belgeleri LibreOffice
aracılığıyla açabilirsiniz. Örneğin; docx uzantılı bir Ms Office Word belgesini LibreOffice Writer ile açabilirsiniz.
Ama aynı durum MS Office için geçerli değildir. odt uzantılı bir belgeyi Microsoft Office Word açamaz.
Google Drive Office: Google firmasının ürettiği Google Drive sayesinde sizin için önemli olan fotoğrafları, videoları,
belgeleri ve diğer dosyaları Google Drive’a yükleyebilir ve Drive’la, istediğiniz zaman dosyalarınıza erişebilirsiniz.
Dosyalarınızı herhangi bir bilgisayarda drive.google.com adresine giderek veya hareket hâlindeyseniz Drive mobil
uygulamasını kullanarak organize edebilir, düzenleyebilir ve istediğiniz kişilerle paylaşabilirsiniz.
Drive Dosya Senkronizasyonu’yla tüm Drive dosyalarınıza, disk alanınızın tamamını kullanmadan doğrudan
bilgisayar veya mobil cihazlarınızdan erişebilirsiniz.
Google Office belgeleri;
• .docx
• .odt
• .rtf
• .pdf
• .txt gibi uzantılarla kaydetme imkânınız vardır. Yine bu uzantılardaki dosyalarınızı Google Drive ile açabilir
ve kullanabilirsiniz.
Google Office E-tabloları;
• .xlsx
• .ods
• .pdf biçimlerinde açabilir ve kayıt edebilirsiniz.
Google Office Slaytlar;
• .pptx
• .odp
• .pdf
• .txt
• .jpeg
• .png biçimlerinde açabilir ve kaydedebilirsiniz.
Ayrıca Google Formlar adında bir ofis aracı daha vardır.
Formlar ile anket ya da çoktan seçmeli sorular
hazırlayabilirsiniz. Her türlü bilgiyi toplayıp organize etme imkânınız vardır.
2) Klasör Nedir?
Birden fazla dosyanın bir arada tutulduğu birimlere klasör denir. Klasörleri günlük hayatımızda kullandığımız dosya klasörlerine benzetebiliriz. Klasör isim uzunluklarının 255 karakterin altında olması gerekir.
Lütfen dosya ve klasör kavramlarını birbirine karıştırmayın. Örneğin elinizde A, B, C isimli müzikleriniz D, E, F isimli filmleriniz olsun. Bilgisayarda bunları saklarken A, B, C isimli DOSYALARIMIZ için MÜZİK isimli bir klasör oluşturur ve müzikleri onun içine atarız. D, E, F isimli DOSYALARIMIZ için FİLMLER isimli bir klasör oluşturur ve filmleri de onun içine atarız.
Bu şekilde dosyaları klasör içerisinde saklarsak; istediğimiz dosyaları tekrar aradığımız zaman bizlerin bulması kolay olur.
3) Bulut Depolama Nedir?
Bulut depolama; saklamak istediğimiz dosyaları internet ortamında sanal olarak bizler için ayrılmış alanlarda saklamaya yarayan yerlere verilen isimdir.
Aklınızda daha kolay tutmak için elinizde olan USB bellekleri internet ortamına taşıyarak sakladığımız dosyalara internet ortamında kolay bir şekilde ulaşabiliriz.
Bulut Depolama Hizmeti Veren Firmalar
1) Google Drive
Google firması tarafından verilen bir hizmettir. 15 GB alana kadar ücretsiz bir şekilde Google Drive kullanabilirsiniz.
2) DropBox
Microsoft firması tarafından verilen bir hizmettir. Ücretsiz bir şekilde 2 GB alan kullanabilirsiniz.
3) OneDrive
Microsoft firması tarafından verilen bir hizmettir. Ücretsiz 5 GB alan sağlar.
4) iCloud
Apple firması tarafından verilen bir hizmettir. Ücretsiz 2 GB alan sağlar.
5) Yandex Disk
Ücretsiz olarak 10 GB alan sağlamaktadır. Kullanımı oldukça kolaydır.
Bulut Depolamanın Sağladığı Faydalar
• Dosyaların her yerden ve her zaman ulaşılabilir olması,• Buluta yüklenen dosyaların bilgisayarda yer
kaplamaması,
• Birçok hizmetin ücretsiz olması,
• Bilgisayarın bozulması, çökmesi durumunda
dosyaların zarar görmemesi gibi kolaylıklar
sağlamaktadır.
Peki bulut depolamaları kullanırken güvenlik anlamanda riskler yok mudur? Elbette bazı güvenlik riskleri de vardır. İsterseniz bunlara da bakalım arkadaşlar.
1) Eğer bulut depolama hesabınız başkaları tarafından ele geçirilirse; tüm verileriniz yani tüm bilgileriniz elinizden uçup gidebilir.
2) Herhangi bir yanlışlık durumunda (bu siz den ya da hizmet aldığınız firmadan kaynaklanabilir) dosyalarınız herkesin elinize geçebilir.
3) Hizmet aldığınız firmanın; artık hizmet vermeyeceğini söylemesi sonucu dosyalarınız risk altına girebilir.
Dosya Sıkıştırma Nasıl Yapılır?
Dosya sıkıştırma işlemi bizlere fazladan alan yaratması açısından çok ama çok önemlidir. Diyelim ki 20 GB lık bir resim arşiviniz var. Eğer bu 20 GB lık resim dosyanızı sıkıştırma işlemi yaparsanız 18 GB a düşer ve size 2 GB fazlalık alan sağlanmış olur.
Dosya sıkıştırma işlemini şöyle düşünebilirsiniz. Elinizde bir sürü atık kağıt var ve bunları çuvallara dolduruyorsunuz. Çuval ağzına kadar dolduğunda kağıtları, çuvalın içerisinde basarak dibe doğru itiyorsunuz ve daha fazla alan açıyorsunuz. Bu şekilde çuvala daha fazla kağıt koyabiliyorsunuz.
Zip nedir?
•Bir veri sıkıştırma ve arşivleme biçimidir. Dosya uzantısı “.zip” tir. Zip uzantılı sıkıştırılmış dosyaların oluşturulması için ilgili programlardan biri (Winzip, 7zip, vb.) kullanılabilir.
• Linux ya da herhangi bir Unix tabanlı işletim sisteminde komut satırı yardımı ile bir klasörü sıkıştırmak için
kullanacağımız komut “tar” komutudur. Tar hem arşiv yaratma hem de sıkıştırma işlevine sahip bir komuttur.
• Pardus işletim sistemi için ve aynı zamanda Linux ortamı içinde kullanılabilen diğer bir sıkıştırma programı
da PeaZip’tir. Kolay ve hızlı bir şekilde Zip dosyaları oluşturan, oluşturulan dosyaları açabilen, grafik arayüze
sahip ve birçok platformda çalışabilen, açık kaynak ve 7-Zip tabanlı ücretsiz bir yazılımdır.
• Mac işletim sistemi içinse cihazın içerisinde yer alan bir sıkıştırma uygulaması ile kolayca sıkıştırma işlemi
yapılabiliyor. Sıkıştırmak istediğimiz dosyaları Finder (Bulan-Bulucu) içerisinden seçiyorsunuz
Evet arkadaşlar 6.sınıf bilişim teknolojileri 3.ünite konu anlatımı bu kadardı. Konuyu tekrar etmek için aşağıda verilen test sorularını çözebilirsiniz.
Ben beğendim
YanıtlaSil